Rivierrombouttelling

De uitsluiptijd van de rivierrombout is begonnen! Larven van deze libel kruipen uit de rivier de strandjes op. Daar barst het huidje van de larve open en de libel ‘sluipt uit’. De Vlinderstichting , EIS Kenniscentrum insecten en Waarneming organiseren daarom voor de vierde keer een landelijke rivierrombouttelling.  

De rivierrombout is een vrij zeldzame libel, kenmerkend voor het rivierengebied. De soort is Europees beschermd. Sinds de herontdekking van de soort in Nederland halverwege de jaren ’90 is gebleken dat hij langs een groot deel van de grote rivieren aangetroffen kon worden. Veel waarnemers hebben toen naar de soort gezocht, maar in de jaren daarna werd er minder op gelet. Er zijn aanwijzingen dat de rivierrombout de laatste jaren is afgenomen, mogelijk als gevolg van de uitbreiding van exotische grondelsoorten (roofvissen). Maar goede informatie ontbreekt om daadwerkelijk een trend te kunnen vaststellen en een dergelijke hypothese te onderzoeken. Door met zoveel mogelijk waarnemers in de uitsluiptijd van de rivierrombout naar de soort te zoeken kunnen we gezamenlijk het verspreidingsbeeld actualiseren. Dus doe mee en zoek rivieroevers af op zoek naar deze bijzondere libel!  

Wanneer? De rivierrombout is het beste te inventariseren door te zoeken naar larvenhuidjes en vers uitgeslopen libellen. De oudere libellen vliegen namelijk weg van de rivier en zijn dan moeilijk op te sporen. Het uitsluipen van larve tot imago gebeurt in de periode juni-juli. De eerste uitsluipende dieren van 2018 zijn vorige week al weer gezien. De simultaantelling duurt daarom dit jaar van 15 juni t/m 23 juli.   Hoe zoeken? Uitsluipende larven en dus ook de lege larvenhuidjes kunnen overal langs de grote rivieren gevonden worden, meestal op zandstrandjes en keien aan de basis van rivierkribben. Loop zo’n locatie zigzaggend af en zoek goed naar in het kale zand liggende huidjes. Vaak liggen de huidjes op enige meters van het natte zand, in de ‘aanspoelzone’. Dat is de hoogste lijn waar golfslag van de rivier nog net komt en waar veel aangespoeld materiaal ligt. De huidjes zijn licht en waaien makkelijk weg. Kijk daarom extra goed in hoekjes waar weggewaaid strooisel terecht komt. Hier liggen vaak meerdere huidjes bij elkaar. Ook jonge, pas uitgeslopen imago’s kunnen gevonden worden. Deze bevinden zich vaak in de ruigte achter de zandstrandjes. Ze vliegen weg bij benadering en vallen dan op door hun nog bleke verschijning en zwakke vlucht. Vaak gaan ze een klein stukje verderop weer zitten, zodat ze goed bekeken (en gedetermineerd) kunnen worden. Maak indien mogelijk een foto van alle huidjes en imago’s die je aantreft, ter documentatie, want er zijn meer soorten die langs de rivieroever te vinden zijn.  

Geef je waarnemingen door op Waarneming of gebruik de app ObsMapp. De voortgang van de simultaantelling wordt dan direct inzichtelijk gemaakt op deze website. Ook gegevens die zijn ingevoerd via Telmee of de app NDFF-invoer worden gebruikt, maar deze waarnemingen zijn niet direct zichtbaar op die website. Maak zo mogelijk een foto van het huidje of de libel ter documentatie en voer die in bij je waarneming.   Ook nulwaarnemingen zijn belangrijk! Het is niet alleen belangrijk om te weten waar de soort gevonden wordt, maar ook waar wel goed naar de soort is gezocht, maar waar hij niet is gevonden. Het is daarom mogelijk gemaakt om voor deze soort nulwaarnemingen in te voeren. Dus als je goed gezocht hebt in geschikt habitat, (richtlijn: minimaal een kwartier per 100 meter oever), vergeet dan niet een nulwaarneming in te voeren. Breng je alleen een flitsbezoek en vind je de soort niet, voer dan ook geen nulwaarneming in.