Tel mee: Wespentelling van 17 tot en met 25 augustus

Het gaat niet goed met de insecten, zo hebben we al meerdere keren kunnen lezen dit jaar. Hoe zit dat met wespen? Zijn er dit jaar ook zo weinig wespen? Met de Nationale Wespentelling van 17 tot en met 25 augustus hopen natuurorganisaties daar een antwoord op te krijgen. Daar is jouw hulp bij nodig.

De Nationale Wespentelling is vanaf dit jaar onderdeel van de Tuintelling.nl, waarmee de Wespenstichting als initiatiefnemer een groter publiek hoopt te bereiken. De eerste wespentelling in 2022 kende een voorzichtige start, terwijl het weer tijdens de tweede wespentelling tegenzat. Om rekening te houden met het weer is dit jaar ook gekozen voor een langere periode waarin mensen kunnen tellen. De verwachting is dan ook dat er meer mensen wespen gaan tellen, en er in totaal ook meer wespen geteld worden dan in de eerste twee jaren.

Wespen herkennen

Om te helpen met tellen is er determinatiehulp. In het soortenboek kun je zien welke soorten wespen je kunt tellen in de wespentelling. Je vindt daar ook tips voor de herkenning. Voor iets uitgebreidere hulp bij de herkenning kun je de wespenzoekkaart downloaden. Deze zoekkaart bevat ook een telformulier dat je kunt gebruiken.

Dé wesp bestaat niet. Ze kunnen heel verschillend zijn: van kleiner dan een millimeter tot vier centimeter. Ook zijn ze lang niet allemaal geel-zwart gestreept. Er zijn wel een paar kenmerken. Je kunt ze bijvoorbeeld herkennen aan de wespentaille. Dat betekent dat het lichaam in het midden dun is, en de rest normaal. Ze hebben een kop, een borststuk en een achterlijf en antennes die langer zijn dan de kop. Alleen bij bladwespen is het borststuk vergroeid met het achterlijf.

Let goed op de kenmerken, want er zijn veel soorten insecten die doen alsof ze een wesp zijn, zodat ze andere dieren afschrikken en minder snel door andere dieren gepakt te worden. Deze staan bekend als 'doen-alsof-wespen', of lookalikes. Een aantal staat ook op het telformulier van de Nationale Wespentelling.

Europese hoornaar op vliegenjacht (Bron: Eric Mahieu)

Minder limonadewespen, meer hoornaars?

Uit de aanvragen die de Wespenstichting binnenkrijgt voor advies bij wespennesten lijkt een toename van het aantal hoornaarnesten op te maken. Voorzitter Sjoert Fleurke: “Vooral in het begin van het seizoen zagen we veel nesten van hoornaars en Saksische wespen. Die vallen in deze periode meer op dan nesten van andere wespensoorten, dus het is logisch dat we daar de eerste meldingen over krijgen. Sinds juli zien we een verschuiving naar meldingen van limonadewespen. Dat er weinig wespen zijn, is dus niet wat wij ervaren, maar mensen kloppen natuurlijk alleen bij ons aan als er wespen opgemerkt zijn, dus dat zegt weinig.”

Wespentelling: ontwikkelingen in kaart brengen

Wat beoogt de Wespenstichting met deze wespentellingen? Veenstra: “We willen jaarlijks in kaart brengen welke wespensoorten er in Nederland te zien zijn, en waar deze soorten zoal gezien worden. Door jaarlijks op een vast moment in het jaar in heel Nederland de wespen te tellen, krijgen we daar inzicht in. Zo kunnen we de ontwikkelingen door de jaren heen in kaart brengen.”

Voorzitter Fleurke  benadrukt dat mensen tijdens de telling ook helemaal niet bang hoeven te zijn voor deze insecten: “Zoals we vorige jaren al hebben gezien, komen mensen tijdens de telling ook zweefvliegen en bijen tegen. Daarnaast zijn er wespensoorten die in principe niet steken, zoals graafwespen en sluipwespen. Verder zal een wesp mensen juist zelf zoveel mogelijk uit de weg gaan. De werksters die we gedurende de zomermaanden zien zijn erg taakgericht en vliegen liever om een obstakel heen om terug te gaan naar hun nest dan dat ze hun energie verspillen door hun angel te gebruiken.”

Resultaten

Welke wesp zagen we het vaakst? Wat zijn de verschillen met vorige jaren? Welke trends zijn er te zien? De belangrijkste resultaten publiceren we na de telling op deze pagina. Heb je meegeteld? Dan ontvang je via e-mail een seintje als de resultaten klaar staan.

Nestje Franse veldwespen in een buis (Bron: Eric Mahieu)

Jaar van de Wesp

De Nationale wespentelling is dit jaar gekoppeld aan het Jaar van de Wesp. Het jaar 2024 is uitgeroepen tot Jaar van de Wesp om wespen positieve aandacht te geven en een grote groep mensen in contact te brengen met deze mooie dieren. We willen duidelijk maken dat wespen een interessante groep insecten is, met een grote diversiteit aan soorten, vormen, ecologie en gedrag. Speciaal voor de limonadewespen willen we ook laten zien hoe bijzonder en nuttig ze zijn en dat bestrijding van nesten lang niet altijd nodig is.

Meer informatie

• Nationale wespentelling, tellen en aanmelden.
• Soortenboek wespen op Tuintelling.nl.
• Zoekkaart Wespen voor de wespentelling.
• Jaar van de Wesp is een samenwerking van de Sectie Hymenoptera, EIS Kenniscentrum Insecten, de Wespenstichting, Naturalis Biodiversity Center en de jeugdbonden voor natuurstudie JNM en NJN.
• Het Jaar van de wesp is mede mogelijk gemaakt door het Cultuurfonds, het Jacob van Zijverden Fonds en de Uyttenboogaart-Eliasen Stichting.
• Wie meer informatie wil, kan contact opnemen met info@jaarvandewesp.nl.

Tekst: Nathan Veenstra, Wespenstichting; Johan van ’t Bosch, EIS Kenniscentrum Insecten
Foto’s: Wespenstichting (leadfoto: limonadewesp); Eric Mahieu