De nationale rode lijsten zijn een uitwerking van het soortenbeleid zoals dat geïnitieerd is in het Natuurbeleidsplan uit 1990. Ook kunnen ze worden gezien als een uitwerking van wat er in de Bern-conventie is afgesproken, namelijk dat bijzondere aandacht moet worden besteed aan soorten die met uitsterven worden bedreigd of kwetsbaar zijn. Ze hebben wat het ministerie van EZ betreft een signaleringsfunctie en op het moment geen juridische status. In artikel 7 van de Flora- en faunawet staat wel dat de minister lijsten dient op te stellen van bedreigde soorten. De rode lijsten moeten als zodanig worden opgevat. Verder is het mogelijk dat op basis van artikel 75 van de Flora- en faunawet, de soorten uit de zwaarste rode lijstcategorieën een vergelijkbare status gaan krijgen als de soorten van de Habitatrichtlijn. Dat wil zeggen dat ontheffing tot verstoring alleen verleend wordt indien aan drie voorwaarden wordt voldaan: er is een groot openbaar belang, er zijn geen bevredigende alternatieven, en de gunstige staat van instandhouding komt niet in het geding.

EIS Kenniscentrum Insecten heeft enkele van deze rode lijsten opgesteld. De nog beschikbare lijsten zijn hieronder te downloaden, de overige worden kort besproken in het overzicht.

Het totale aantal soorten dat op de rode lijst staat is vrij hoog, om die reden worden ze niet allemaal benoemd, maar wordt hier het aantal per groep gegeven.