Alle spinnen hebben gif in hun kaken om hun prooien te doden. Verreweg de meeste soorten kunnen de menselijke huid niet doorboren en zijn dus volkomen ongevaarlijk. Kogelspinnen uit het genus Latrodectus vormen hierop een uitzondering; zij kunnen wel mensen bijten en zo hun gif inbrengen. De symptomen na een beet zijn vrij ernstig, maar bij gezonde mensen verdwijnen de klachten na enkele dagen. Het Nationaal Serum Depot (in Bilthoven) heeft antiserum beschikbaar.

De bekendste Latrodectus-soorten zijn zwarte weduwen (Latrodectus hesperus en mactans) uit Noord-Amerika en de roodrugspin Latrodectus hasselti uit Australië. Alle weduwen hebben felrode vlekken op de onderzijde van het lichaam, vaak in de vorm van een zandloper. De veel in Nederland voorkomende grote steatoda Steatoda grossa wordt vaak aangezien voor een zwarte weduwe, maar deze soort heeft geen rode vlekken op de lichaamsonderzijde.

EIS houdt een overzicht bij van vondsten van weduwen en stelt de specimens veilig in de collectie van Naturalis Biodiversity Center. Hierdoor kan de omvang van het probleem worden vastgesteld en worden introductieroutes en risicolocaties bekend. Geregeld publiceren wij over de soorten. Bij vermeende vondsten van weduwen wordt men verzocht dit te melden bij ons, graag met de spin als bewijsmateriaal of eventueel een foto. Incidenteel worden ook andere 'gevaarlijke' exotische spinnen geïmporteerd in Nederland, zoals ‘braziliaanse zwerfspinnen’; ook deze kunnen gemeld worden bij EIS.

Jinze Noordijk
EIS Kenniscentrum Insecten
Postbus 9517
2300 RA, Leiden
jinze.noordijk@naturalis.nl

Noordijk, J. 2016. Gevaarlijke roodrugspinnen meegekomen met torpedo's. - Natuurbericht.

Noordijk, J. 2016. Nieuwe vondsten van weduwen Latrodectus in Nederland (Araneae: Theridiidae). - Nederlandse Faunistische Mededelingen 47: 17-26. 

Noordijk, J., J. Vos & B. Schoelitsz 2013. Risicobeoordeling van zwarte weduwen en verwante spinnensoorten. - EIS Kenniscentrum, Leiden & KAD, Wageningen 34 pp.

Noordijk, J., B. Schoelitsz, J. Vos & P. Koomen 2013. Zwarte weduwen en roodrugspinnen in Nederland. - Dierplagen 4: 14-18.

Noordijk, J. 2013. Zwarte weduwen in Nederland? - Natuurbericht.