Tentakel 31

Tentakel 31
Nummer 31 - 25 oktober 2016

 
Insecten voor plantenliefhebbers

Zaterdag 28 januari 2017

Planten en insecten hebben een nauwe relatie. Veel planten zijn afhankelijk van insecten voor bestuiving maar nog veel meer insecten zijn afhankelijk van planten voor hun voedsel. Die voedselrelaties zijn nauw en honderden in Nederland voorkomende insecten zijn afhankelijk van slechts een of enkele planten. Sommige planten worden door insecten met rust gelaten terwijl andere heel populair zijn en een eigen mini-ecosysteem vormen.

De afgelopen jaren is duidelijk geworden dat het langzamerhand minder slecht gaat met de Nederlandse natuur. Twee groepen lijken het onverminderd slecht te doen: vlinders en bijen. Is het toeval dat deze beide een directe voedselrelatie met planten hebben? Op deze studiedag staat de relatie tussen planten en insecten centraal en proberen we een beeld te krijgen van hoe planten de verspreiding en trend van insecten bepalen.

De dag vindt plaats in Vergadercentrum Domstad op 10 minuten lopen van Utrecht Centraal en is gratis toegankelijk voor iedereen die geïnteresseerd is.

Programma

10:00 Ontvangst met thee en koffie
10:30 Opening - Bart van Tooren, voorzitter EIS Kenniscentrum Insecten
10:40 Fytofage insecten, hoeveel hebben we er en op welke planten zitten ze? - Vincent Kalkman
11:00 Voor insecten relevante ontwikkelingen in de flora - Baudewijn Odé
11:20 Boorvliegen en planten
11:40 Mysterie Planten Competitie
12:00 Lunch (zelf meebrengen of in de omgeving nuttigen)
13:30 Insecten zijn beter in het herkennen van plantenfamilies dan botanici: een evolutionair perspectief - Camiel Doorenweerd
13:50 Damhert, planten en insecten - Michiel Wallis de Vries
14:10 Planten en bladwespen - Ad Mol
14:30 Trends van nachtvlinders in relatie tot hun voedselplant - Jurriën van Deijk
14:50 Ongewervelden in 2016 - Roy Kleukers
15:00 Koffie en theepauze
15:30 Galvormende insecten, een overzicht van hun levenswijze - Matthijs Courbois
15:50 Uitslag Mysterie Planten Competitie
16:10 Sluiting

top

NEV-herfstbijeenkomst: EIS & Naturalis

De vertrouwde NEV-herfstbijeenkomst komt er weer aan. Tijdens de herfstbijeenkomst wordt traditiegetrouw een bedrijf, instituut of afdeling van een universiteit bezocht, welke in de entomologische hoek werkzaam is. Dit jaar hebben we 2 Leidse gastheren, die gezamenlijk onze Herfstbijeenkomst vullen: EIS Kenniscentrum Insecten en Naturalis.

Stichting EIS is het kenniscentrum voor insecten en andere ongewervelden. De stichting verricht en stimuleert onderzoek en geeft adviezen over beleid en beheer. In de ochtend zal EIS ons presenteren wie ze zijn en wat ze doen. In verschillende presentaties zullen we inzicht krijgen in onderzoek aan kokerjuffers, haften en andere waterdieren, digitaal determineren en atlasprojecten.

Naturalis is het nationale museum welke onze grootste entomologische collectie huisvest en waar o.a. taxonomisch en systematisch onderzoek aan insecten en verwanten wordt verricht. Naturalis is meer dan een collectie alleen en vooral op informatie-technologisch (IT) gebied zijn er vele nieuwe ontwikkelen die veel voor NEV-leden kunnen betekenen. In de middag wordt in drie presentaties een beeld geschetst van de ontwikkelingen bij Naturalis op het gebied van collectie, onderzoek en IT, en wordt ingegaan op onderwerpen waarin NEV en Naturalis samenwerking kunnen vinden en elkaar kunnen versterken.

Tot slot zal Tom Hakbijl zijn titel 'Lid van Verdienste' in ontvangst nemen, waarna de dag afgesloten wordt met een borrel. We hopen u in groten getale te mogen ontvangen.

Programma

10:00 Ontvangst (koffie, thee, koekjes)
10:30 Welkom door de NEV voorzitter
10:40 Introductie werkzaamheden van EIS - Bart van Tooren
11:00 Onderzoek aan kokerjuffers, haften en andere waterdieren - Bram Koese
11:30 Digitaal determineren met Soortzoekers - Vincent Kalkman
12:00 De evolutie van atlasprojecten - Roy Kleukers
12:30 Lunch (zelf meebrengen, voor koffie wordt gezorgd)
14:00 Naturalis en citizen taxonomy - Berry van der Hoorn
14:30 Biodiversiteit in Naturalis IT: een overzicht - Jeroen Snijders
15:00 De Naturalis collectie en de NEV: een kruisbestuiving - Luc Willemse
15:30 Uitreiking 'Lid van Verdienste' aan Tom Hakbijl - NEV voorzitter
16:00 Feestelijke afsluiting (met borrel)


Voor meer informatie zie de NEV-website.

top

NEV-Cursusdagen Entomologie

Wil je een nieuwe taxonomische groep leren kennen, of wil je je gaan specialiseren? Dan is dit je kans! Vanuit de NEV gaan we entomologische cursusdagen organiseren.

De cursusdagen zijn bedoeld voor iedereen die geïnteresseerd is in entomologie. Zowel voor (jonge) beginners die zich nog niet hebben toegelegd op een bepaalde groep, als voor ervaren entomologen die een introductie willen in een nieuwe taxonomische groep. Deze dagen zullen naar verwachting vier keer per jaar plaatsvinden, waarbij elke dag een specifieke taxonomische groep wordt uitgelicht door één of meerdere experts. De cursusdagen zijn vrij toegankelijk voor NEV-leden, en niet-leden mogen eenmalig aan een cursusdag deelnemen.

De aanmeldingen voor de eerste cursusdag over spinnen gingen zo snel dat de cursus al 4 dagen na de eerste aankondiging geheel volgeboekt is! Mensen kunnen zich nog wel aanmelden maar komen dan op de reservelijst.

Deze eerste cursus staat in het teken van Spinnen, onder leiding van Peter Koomen. Tijdens de dag zal er aandacht worden besteed aan vang- en bewaarmethoden, wordt er een lezing gegeven met belangrijke verschillen tussen families en is er een praktijkdeel waarbij er gedetermineerd gaat worden. Voor materiaal wordt gezorgd, maar je mag ook zelf spinnen meenemen. Ook zullen er verschillende spinnengidsen aanwezig zijn, zodat een goed beeld gevormd kan worden van de beschikbare literatuur. Afhankelijk van het weer kunnen we eventueel naar buiten om zelf spinnen te verzamelen om ook deze op naam te brengen.

Om aan de cursusdag deel te nemen verzoeken we je een e-mail te sturen naar: oscarfranken@gmail.com. Vermeld bij aanmelding in ieder geval:
  • Je volledige naam; en
  • of je NEV-lid bent
Ondanks dat deelname gratis is, verwachten we dat geregistreerde deelnemers ook echt komen. Mocht je onverhoopt niet kunnen, laat ons dit dan zo spoedig mogelijk weten!

De eerstvolgende cursusdagen staan in de planning voor de lente 2017. Welke taxonomische groepen dit betreft zullen we ter zijner tijd bekend maken, hou dus je email of de website van de NEV (nev.nl) in de gaten!


Met vriendelijke groet,

Astra Ooms en Oscar Franken

top

Entomology in Belgium 2016

De Koninklijke Belgische Vereniging voor Entomologie organiseert haar 6e Symposium.

Het symposium zal plaats vinden op vrijdag 2 december 2016 in het Koninklijk Belgisch Instituut voor Natuurwetenschappen te Brussel.

Op het symposium zullen de recente ontwikkelingen in de entomologie aan bod komen binnen de volgende vier thema's:
  • Ecologie en evolutie
  • Toegepaste entomologie
  • Tropische entomologie
  • Bescherming en biodiversiteit
Meer informatie is te vinden op srbe-kbve.be/cm/symposium-workshop.

Direct inschrijven kan via dit formulier.

top

1000-soortendag Haringvliet

De 1000-soortendag in het Haringvliet was ondanks de late datum van 17 september een succes. De teller staat inmiddels op zo'n 1800 soorten (waarneming.nl/1000_soortendag_haringvliet.php) en er druppelen nog steeds soortenlijstjes binnen.

Een van de leukste waarnemingen was de ontdekking van een nieuwe populatie van de ernstig bedreigde zandhommel, zie verderop. Een uiteindelijke totaallijst zal waarschijnlijk in de decembernieuwsbrief gepubliceerd worden.

John Smit

top

Kopij Brachytron

De Nederlandse Vereniging voor Libellenstudie NVL zoekt auteurs en onderzoekers die wetenschappelijke artikelen, (uittreksels uit) onderzoekrapporten of mededelingen over libellen en libellenstudie kunnen aanleveren voor haar blad Brachytron.

Onderwerpen met een relatie naar Nederlandse of Vlaamse gebieden en soorten hebben de voorkeur, maar ook onderzoek door Nederlandse of Vlaamse onderzoekers elders kan de moeite waard zijn om hier een podium te krijgen. Waar nodig kan assistentie worden verleend met het omwerken van een onderzoeksrapport naar een artikel.

Voor contact: redactie@brachytron.nl of pr.nvl@brachytron.nl. Zie ook onze website.

top

Nieuws van Bestuivers.nl

Nieuwe populatie zandhommel langs Haringvliet
Tijdens de 1000-soortendag op 17 en 18 september werd een nieuwe populatie van de zandhommel (Bombus veteranus) ontdekt op de Korendijkse slikken.

Deze bedreigde zandhommel kwam vroeger verspreid over heel Nederland voor, maar is in de tweede helft van de vorige eeuw zeer sterk achteruit gegaan. Sinds 2000 zijn alleen nog populaties bekend in enkele gebieden rond het Haringvliet.

Klik hier voor het volledige Natuurbericht.

Klimopbij rukt op naar Noordwijk aan Zee
De klimopbij, een bijensoort die uitsluitend stuifmeel verzamelt op klimop, is bezig met een opmars. Deze is in Nederland al enkele jaren te zien in Limburg, Zeeland en Noord-Brabant, maar boven de rivieren was de soort nog niet met zekerheid gemeld.

Deze week is de klimopbij door Luuk Punt voor het eerst met zekerheid boven de grote rivieren gevonden, en wel in de Zuid-Hollandse kustplaats Noordwijk. De vondst is bevestigd door medewerkers van EIS Kenniscentrum Insecten, die ter plaatse een kijkje hebben genomen.

Dit is meteen een hele sprong noordwaarts ten opzichte van de dichtstbijzijnde vindplaatsen in Zeeland. Het is nu overal opletten geblazen: waar duikt de soort nog meer op en hoe snel zal hij Nederland weten te veroveren?

Klik hier voor informatie over het herkennen van de klimopbij.

Klimopbij gezien? Maak goede foto's en geef het door op Waarneming.nl!

Overige berichten Menno Reemer

top

Nieuws van Bosmieren.nl

Bosmieren vogelvrij in nieuwe Wet natuurbescherming
Rode bosmieren zijn de bouwers van de welbekende koepelnesten. Deze nesten kunnen decennialang op dezelfde plek voorkomen en vele honderdduizenden mieren herbergen.

De mieren en hun nesten zijn tot nu toe beschermd door de Flora- en Faunawet. In de nieuwe Wet natuurbescherming vallen ze echter buiten de boot en vervalt de beschermde status. Dat kan negatief uitpakken voor het bosecosysteem.

Het Ministerie van Economische Zaken noemt in Trouw dat soortenbeschermingsverboden, het verbod op doden, vangen en beschadigen of vernielen van vaste voortplantingsplaatsen of rustplaatsen, geen toegevoegde waarde heeft voor bosmieren, omdat die handelingen geen bedreiging zijn voor de staat van instandhouding van deze soort. Dat klopt niet!

Koepelnesten worden soms gezeefd door volièrehouders om de mierenpoppen aan hun vogels te voeren, vernield uit baldadigheid, en verdelgd omdat de aanwezigheid van mieren nabij bebouwing soms als overlast wordt ervaren.

Klik hier voor het volledige Natuurbericht.

Voor meer info over bosmieren, zie Bosmieren.nl.

Jinze Noordijk

top

Nieuw deel van de wantsenatlas verschenen

Eind oktober 2016 is het vierde deel van de wantsenatlas verschenen (Aukema & Hermes 2016). Dit deel behandelt de 118 soorten van de schorswantsen Aradidae (7 soorten), bodemwantsen Lygaeidae (98), amarantwantsen Piesmatidae ( 3), steltwantsen Berytidae (9) en vuurwantsen Pyrrhocoridae (1).

De soortteksten geven informatie over verspreiding, habitat en ecologie, status en literatuur. Net als in het vorige deel wordt op kaart de verspreiding in Nederland voor en vanaf 1980 gegeven en wordt de aan- of afwezigheid in alle Europese landen getoond. De fenologie, uitgesplitst naar mannen en vrouwen, staat geïllustreerd met een diagram. Deel vijf, het laatste deel in deze serie, zal naar verwachting in 2019 verschijnen.

Het boekje is te bestellen voor 15 euro via de EIS-website. De eerste vier delen kosten tezamen 25 euro.

Aukema, B. & D.J. Hermes 2016
Verspreidingsatlas Nederlandse wantsen (Hemiptera: Heteroptera). Deel IV: Pentatomorpha I (Aradidae, Lygaeidae, Piesmatidae, Berytidae en Pyrrhocoridae)
EIS Kenniscentrum Insecten en andere ongewervelden, Leiden.

top

Franstalige bijentabellen

Groefbijen op naam brengen is verdraaid lastig. Deze bijen (genera Halictus en Lasioglossum) zijn klein en de kenmerken waar je naar moet kijken zijn subtiel en vaak alleen met een microscoop zichtbaar. Daarbij is het ook nog eens één van de soortenrijkste bijengroepen: uit Nederland zijn 53 soorten bekend. Er is nu een nieuwe Franstalige sleutel beschikbaar waarmee je ze kunt determineren.

Tevens is een al even fraai geïllustreerde tabel tot de Belgische genera en soorten van de bijenfamilie Megachilidae gepubliceerd. Tot deze groep horen de metselbijen (Osmia, Hoplitis), behangersbijen (Megachile, Chalicodoma), tronkenbijen (Heriades), klokjesbijen (Chelostoma), wolbijen (Anthidium, Anthidiellum), harsbijen (Trachusa), tubebijen (Stelis), kegelbijen (Coelioxys) en het niet uit Nederland bekende genus Dioxys.

De nieuwe sleutels zijn rijk geïllustreerd met goede microscopische kleurenfoto's. Subtiele kenmerken in beharing en bestippeling zijn hierop goed zichtbaar. Dit is een vooruitgang ten opzichte van bestaande tabellen, die minder uitvoerig geïllustreerd zijn en vaak lijntekeningen bevatten die met dit soort kenmerken vaak minder goed werken.

Beide tabellen zijn gratis te downloaden via onderstaande links: Je moet wel de Franse taal enigszins machtig zijn. Ben je dat niet, dan is het wachten op een Nederlandse vertaling. Naar verluidt wordt hier door de Vlamingen aan gewerkt!

top

Entomologisch onderzoek in Nationaal Park De Meinweg: deel 2

Na het in 2013 verschenen eerste deel en het standaardwerk over de biodiversiteit van de Meinweg (Hermans et al. 2013), verscheen augustus 2016 in het Natuurhistorisch Maandblad het tweede deel over het entomologisch onderzoek in Nationaal Park De Meinweg.

In dit nummer tien artikelen over diverse kevers, wantsen, vliegen, dag- en nachtvlinders, en een artikel met aanvullingen op de eerder gepubliceerde soortlijsten van het nationale park.

Het themanummer is te bestellen bij het Natuurhistorisch Genootschap in Limburg.

Literatuur:
Hermans, J.T., E. van Asseldonk & J. Boeren 2013
De biodiversiteit van Nationaal Park De Meinweg, een overzicht van alle waargenomen planten en dieren in de periode 1900-2012
Stichting Natuurpublicaties Limburg, Maastricht


Inhoud

149-153 Insecten en biodiversiteit. Een aanvulling op de presentielijsten van een drietal soortgroepen in Nationaal Park De Meinweg - Lenders, A.J.W., R.P.G. Geraeds, E. van Asseldonk & J.T. Hermans
154-159 Kevers op kadavers in Nationaal Park De Meinweg (Coleoptera) - E.O. Colijn
160-165 Dromaeolus barnabita, een nieuwe doodhoutkever voor Nederland - Th. Heijerman & P. Thomas
166-168 Het veertienvleklieveheersbeestje rondom Roermond. En de invloed van wild zwijn op de biotoop in het Meinweggebied - R.W. Akkermans
169-176 De water- en oppervlaktewantsen van Nationaal Park De Meinweg. De biodiversiteit en habitatkeuze van een belangrijke indicatorgroep - A.T. Williams
177-179 Interessante vliegen uit Nationaal Park De Meinweg. Deel 1. Nieuwe waarnemingen van de vuilvlieg Milichia ludens (Diptera: Milichiidae) - P. Beuk
180-185 Biologie en verspreiding van de paddenbromvlieg in Limburg. Een reflectie vanuit het Meinweggebied - A.J.W. Lenders
186-187 Interessante vliegen uit Nationaal Park De Meinweg. Deel 2. De bochelvlieg Megaselia annulipes: nieuw voor Nederland (Diptera: Phoridae) - P. Beuk
188-200 De zakdragers van de Meinweg - J.T. Hermans & E. van Asseldonk
201-207 Nachtvlinders in brempercelen in Nationaal Park De Meinweg - E. van Asseldonk
208-213 Dagvlinders in Nationaal Park De Meinweg op de voet gevolgd - K. Huskens & M. Huskens

top

Walnootboorvlieg (Rhagoletis completa) gevestigd in zuiden van Nederland

De afgelopen maanden zijn er diverse meldingen binnen gekomen van aangetaste walnoten.

Van enkele daarvan is niet duidelijk of de aantasting veroorzaakt wordt door bacteriebrand of de walnootboorvlieg, maar inmiddels zijn er zekere waarnemingen uit een groot deel van Noord-Brabant, van Bergen op Zoom tot aan Oeffelt en Helmond, evenals aangrenzend Limburg, maar zelfs in de stad Utrecht zijn larven gevonden.

De komende jaren zal moeten blijken of de walnootboorvlieg daadwerkelijk beperkt is tot de zuidelijke helft van Nederland of dat die ook noordelijker voorkomt, dan wel zich in noordelijke richting uitbreidt.

John Smit

top

Het motje Glyphipterix haworthana duikt op in natuurhistorische collectie

In de voormalige collectie van het Zoölogisch Museum van Amsterdam, thans Naturalis Biodiversity Center, werd één exemplaar van de nog niet eerder uit Nederland gemelde Glyphipterix haworthana gevonden.

De rupsen van deze soort leven in de pluizige aren van wollegrassoorten. Het diertje was op 13 mei 1974 verzameld door Pier Aukema in Zaandam.

Mogelijk betreft het een zwervend individu uit het Oostzanerveld; grote delen van dit veengebied zijn in de tweede helft van de 20e eeuw ontgonnen en wollegrassoorten zijn er nu zeldzaam.

In Nederland zijn er natuurlijk wel talloze andere locaties met wollegras, waar de soort mogelijk kan voorkomen.

Literatuur
Muus, T.S.T., 2016
Glyphipterix haworthana (Lepidoptera: Glyphipterigidae), een bestanddeel van de Nederlandse fauna?
Entomologische Berichten 76: 149

Foto: Tymo Muus

top

Import van de springspin Phidippus audax

Op een bedrijf in Elst (Gelderland) dat goederen uit de Verenigde Staten importeert, werd een subadulte man van de springspin Phidippus audax gevonden; een soort uit Noord-Amerika die nog niet eerder uit ons land is gemeld.

De spin is wel al eerder in andere Europese landen geïmporteerd.

In Noord-Amerika komt zij ook in gematigde streken en door de mens beïnvloedde leefgebieden voor. Hierdoor is er een kans dat de soort bij herhaalde import zich ooit weet te vestigen in Europa.


Bron
Noordijk, J., M. Brooks & Th. Heijerman 2016
Een import van de springspin Phidippus audax (Araneae: Salticidae) in Nederland
Entomologische Berichten 76: 146-148.

Foto: Theodoor Heijerman

top

DNA-onderzoek levert nieuwe vlokslak op

De grote vlokslak Aeolidia papillosa komt algemeen voor in mariene biotopen in Nederland. Onlangs bleek door een DNA-studie dat onder deze naam nog een tweede soort schuilgaat: Aeolidia filomenae Kienberger, Carmona, Pola, Padula, Gosliner & Cervera, 2016.

In deze studie is ook Nederlands materiaal meegenomen en beide soorten blijken in ons land voor te komen.

Nader onderzoek naar uiterlijke kenmerken heeft wel enkele bruikbare aanwijzingen opgeleverd, maar een zekere determinatie blijkt moeilijk.

Aeolidia filomenae heeft als Nederlandse naam gekrulde vlokslak gekregen.

Bron
Kienberger K., Carmona L., Pola M., Padula V., Gosliner T.M. & J.L. Cervera 2016
Aeolidia papillosa (Linnaeus, 1761) (Mollusca: Heterobranchia: Nudibranchia), single species or a cryptic species complex? A morphological and molecular study
Zoological Journal of the Linnean Society 177: 481-506 (ook gratis te downloaden van ResearchGate).

Foto Aeolidia cf. filomenae: Marion Haarsma

top

Wolkrab opgedoken in de Oosterschelde

Op 11 augustus vonden twee duikers een bijzondere krab in de Oosterschelde: de wolkrab Dromia personata. Deze soort was nog niet eerder in ons land aangetroffen.

De wolkrab is een stevige soort, met een bruinrode, fluweelachtige beharing, een breed en hoog oplopend rugschild en krachtige scharen. De kale uiteinden van de scharen zijn opvallend roze gekleurd.

Het is nog onduidelijk of er een populatie voorkomt in de Oosterschelde of dat het een verdwaald dier betrof.

Bron
Bennema, F. & G. van Moorsel 2016
Nieuw in Nederland, de Wolkrab, een wandelende spons
Natuurbericht.

Foto: Reindert Nijland

top

Dromaeolus barnabita, de achtste inheemse schijnkniptor van Nederland

Theodoor Heijerman en Pierre Thomas (†) beschrijven in het laatste nummer van het Natuurhistorisch Maandblad het voorkomen van een nieuwe doodhoutkever voor Nederland.

Dromaeolus barnabita is het achtste inheemse Nederlandse lid van de keverfamilie schijnkniptorren (Eucnemidae).

Op 1 juni 2011 werd in het Eyserbos het eerste exemplaar voor Nederland verzameld, in juni 2015 gevolgd door een tweede exemplaar uit de Meinweg.

Het Nederlandse verspreidingsgebied is tot nu toe beperkt tot Midden- en Zuid-Limburg.

Bron
Heijerman, Th. & P. Thomas 2016
Dromaeolus barnabita, een nieuwe doodhoutkever voor Nederland
Natuurhistorisch Maandblad 105 (8): 160-165.

Foto: Theodoor Heijerman

top

Exotische ooglapmot op struikmargriet

In verschillende tuinen en veranda's in België en Nederland werd, samen met de aankoop van struikmargrieten, de struikmargrietooglapmot Bucculatrix chrysanthemella geïntroduceerd.

In België werd de soort in 2013 te Mechelen gevonden en ze kon zich gedurende de daarop volgende zachte winter in de vrije natuur handhaven.

Dankzij de ontwikkeling van een vrij grote populatie op één enkele plant werd de associatie met de waardplant struikmargriet duidelijk.

Na deze ontdekking werd collectiemateriaal bekeken en bleek het motje ook al eerder in België én Nederland te zijn waargenomen.

Bron
Soors, J., T.S.T. Muus & C. Snyers 2016
De Canarische endeem Bucculatrix chrysanthemella (Lepidoptera: Bucculatricidae) in België en Nederland
Entomologische Berichten 76: 162-164.

Foto: Tymo Muus

top

Een nieuwe bochelvlieg (Diptera: Phoridae) voor Nederland

De Nederlandse naam van vliegenfamilie Phoridae is bochelvliegen. Ze hebben deze naam te danken aan het feit dat de kop vrij laag met het borststuk verbonden is, waardoor ze een gebocheld uiterlijk hebben. De familie kent in Nederland 253 gevestigde soorten waarvan er 170 tot het genus Megaselia behoren.

Exacte determinaties van bochelvliegen zijn meestal erg lastig. Het grootste deel van de soorten is slechts met zekerheid op naam te brengen na genitaalonderzoek van de mannetjes. Vrouwtjes kunnen vaak niet gedetermineerd worden of slechts in combinatie met bekende mannetjes.

Gelukkig zijn er ook soorten bochelvliegen die wel een opvallend kenmerk hebben waardoor ze relatief eenvoudig te determineren zijn. Eén daarvan is Megaselia annulipes. Deze soort werd in 2015 voor het eerst in Nederland aangetroffen in een Malaiseval in Nationaal Park De Meinweg door Paul Beuk.

Bron
Beuk, P. 2016
Interessante vliegen uit Nationaal Park De Meinweg. Deel 2. De bochelvlieg Megaselia annulipes: nieuw voor Nederland (Diptera: Phoridae)
Natuurhistorisch Maandblad 105 (8): 186-187.

Foto: Paul Beuk

top

Agenda t/m januari 2017
29 oktober Molluskenexcursie Slenaken Natuurhistorisch Genootschap in Limburg
5 november Sectie Diptera, Studiedag Nederlandse Entomologische Vereniging
5 november Sectie Snellen, Najaarsbijeenkomst Nederlandse Entomologische Vereniging
8 november Determinatiedag mollusken Natuurhistorisch Genootschap in Limburg
12 november 73e NEV-herfstbijeenkomst, EIS & Naturalis deze nieuwsbrief
19 november 53e verenigingsdag Nederlandse Malacologische Vereniging
19 november NEV-Cursusdag deze nieuwsbrief
19 november Sektie Everts, Najaarsbijeenkomst Nederlandse Entomologische Vereniging
13 december Determinatiedag mollusken Natuurhistorisch Genootschap in Limburg
16 december Entomologendag Nederlandse Entomologische Vereniging
17 december 54e verenigingsdag Nederlandse Malacologische Vereniging
9 januari Lezing lieveheersbeestjes en vliegen - Reinier Akkermans Natuurhistorisch Genootschap in Limburg
17 januari Determinatiedag mollusken Natuurhistorisch Genootschap in Limburg
21 januari 55e verenigingsdag Nederlandse Malacologische Vereniging
28 januari Insecten voor plantenliefhebbers deze nieuwsbrief

top

Van de redactie

Dit is het éénendertigste nummer van Tentakel, de digitale nieuwsbrief over ongewervelde dieren. Deze nieuwsbrief verschijnt onregelmatig naast de reguliere papieren EIS-nieuwsbrief.

In de nieuwsbrief is plaats voor allerlei korte berichten die het onderzoek aan ongewervelden in Nederland aangaan: berichten van het EIS-bureau, oproepen, bijzondere en fenologische waarnemingen, aankondiging van rapporten en boeken en een activiteitenagenda. Ook al uw bijdragen zijn welkom. U kunt deze sturen naar eis@naturalis.nl.

De nieuwsbrief is opgezet als Internetpagina (in HTML) en kan in de meest gangbare e-mailprogramma's worden gelezen. Met de berichtopmaak/e-mailindeling ingesteld op (originele) HTML ziet u behalve tekst ook plaatjes en kunt u via de blauwe links eenvoudig alleen dat nieuws er uit pikken dat u interesseert. Mocht u problemen hebben met het instellen van het HTML-formaat in uw e-mailprogramma schroom dan niet en neem gerust contact op. Of probeer het hier met uw webbrowser.

Mocht u geen belangstelling (meer) hebben voor deze nieuwsbrief: een retour-mailtje naar dit adres is voldoende om uw e-mailadres te verwijderen van deze mailinglist. Aanmelden op dit adres is vanzelfsprekend ook mogelijk.

Ed Colijn

top

Index

De reeds verschenen nummers van Tentakel.

Tentakel 69 - 12 april 2023
Tentakel 68 - 22 februari 2023
Tentakel 67 - 15 december 2022
Tentakel 66 -18 oktober 2022
Tentakel 65 - 30 augustus 2022
Tentakel 64- 14 juni 2022
Tentakel 63 - 14 april 2022
Tentakel 62 - 20 januari 2022
Tentakel 61 - 15 december 2021
Tentakel 60 - 13 oktober 2021
Tentakel 59 -23 april 2021
Tentakel 58 - 13 april 2021
Tentakel 57 - 17 februari 2021
Tentakel 56 - 5 januari 2021
Tentakel 55 - 20 oktober 2020
Tentakel 54 - 25 augustus 2020
Tentakel 53 - 7 juli 2020
Tentakel 52 - 1 mei 2020
Tentakel 51 - 25 februari 2020
Tentakel 50 - 1 januari 2020
Tentakel 49 - 22 oktober 2019
Tentakel 48 - 27 augustus 2019
Tentakel 47 - 10 juli 2019
Tentakel 46 - 9 mei 2019
Tentakel 45 - 13 maart 2019
Tentakel 44 - 1 januari 2019
Tentakel 43 - 24 oktober 2018
Tentakel 42 - 22 augustus 2018
Tentakel 41 - 26 juni 2018
Tentakel 40 - 1 mei 2018
Tentakel 39 - 22 februari 2018
Tentakel 38 - 1 januari 2018
Tentakel 37 - 13 november 2017
Tentakel 36 - 5 september 2017
Tentakel 35 - 12 juli 2017
Tentakel 34 - 15 mei 2017
Tentakel 33 - 16 maart 2017
Tentakel 32 - 25 januari 2017
Tentakel 31 - 25 oktober 2016
Tentakel 30 - 21 juli 2016
Tentakel 29 - 25 mei 2016
Tentakel 28 - 24 maart 2016
Tentakel 27 - 18 januari 2016
Tentakel 26 - 16 december 2015
Tentakel 25 - 25 september 2015
Tentakel 24 - 6 augustus 2015
Tentakel 23 - 4 juni 2015
Tentakel 22 - 22 april 2015
Tentakel 21 - 26 februari 2015
Tentakel 20 -17 december 2014
Tentakel 19 -12 juni 2014
Tentakel 18 -20 maart 2014
Tentakel 17 -19 december 2013
Tentakel 16 - 2 november 2013
Tentakel 15 - 25 juli 2013
Tentakel 14 - 2 mei 2013
Tentakel 13 - 14 januari 2013
Tentakel 12 - 14 december 2012
Tentakel 11 - 19 juli 2012
Tentakel 10 - 8 mei 2012
Tentakel 9 - 8 maart 2012
Tentakel 8 - 1 december 2011
Tentakel 7 - 28 juli 2011
Tentakel 6 - 6 april 2011
Tentakel 5 - 23 december 2010
Tentakel 4 - 15 november 2010
Tentakel 3 - 15 september 2010
Tentakel 2 - 10 augustus 2010
Tentakel 1 - juli 2010