Tentakel 15

Tentakel 15
Nummer 15 - 25 juli 2013

 
1000-soortendag 2013 - het Roerdal

In samenwerking met het Natuurhistorisch Genootschap in Limburg, Staatsbosbeheer, het Limburgs Landschap en waarneming.nl werd op 8 juni de jaarlijkse 1000-soortendag gehouden. Tijdens een zonovergoten dag namen ruim 100 mensen deel aan een twintigtal excursies in diverse gebieden in het prachtige Roerdal.

Het streefgetal van 1000 is zoals elk jaar inmiddels weer gehaald. Op waarneming.nl zijn tot nu toe 1053 soorten ingevoerd (waarneming.nl/1000_soortendag_2013.php); daarbuiten zijn bij EIS inmiddels lijstjes binnengekomen met ruim 350 soorten. Bovendien moeten nog veel kevers gedetermineerd worden. Onder die kevers is in ieder geval een loopkeversoort die al ruim een eeuw niet meer werd aangetroffen in Nederland.

Op YouTube staat een korte filmische impressie van de dag met o.a. nachtvlinders en kokerjuffers op licht, de opening, beelden uit de Turfkoelen, een ongeduldige akkerhommel, beekjuffers boven de Roer, de juweelzweefvlieg, beelden uit het Hoosden, mestmugjes-orgie, een (vergeefse) poging tot het vangen van rookvliegjes en de door het project Natuurkwaliteitsimpuls Nationaal Park De Meinweg aangeboden afsluitende BBQ.

Ed Colijn

top

Atlasproject "Leuke vliegen"

De projectpagina is inmiddels aangevuld met alle families die behandeld worden: zo zijn de afgelopen maanden de roofvliegen en de dazen toegevoegd: waarneming.nl/vliegen_start.php. Van iedere soort is een tekst opgenomen met informatie over de herkenning, het onderscheid met de meest gelijkende soorten, de biotoop en het voorkomen in Nederland. Indien beschikbaar zijn foto's opgenomen, waar mogelijk van zowel mannetje als vrouwtje.

Dit jaar zijn er reeds meer dan 3000 waarnemingen van deze families ingevoerd via waarneming.nl. Onder de ingevoerde waarnemingen zijn diverse bijzonderheden. Zo blijken enkele soorten duidelijk vooruit te gaan, zoals de stekelpootroofvlieg: waarneming.nl/soort/info/8195, de dennen-stamjager, waar zelfs een natuurbericht aan gewijd is: www.natuurbericht.nl/?id=10877, en de zilveren moeraswapenvlieg: waarneming.nl/soort/info/25398.

Spectaculair is de herontdekking van de gevlekte borstelroofvlieg: waarneming.nl/soort/info/206311, die sinds de 19e eeuw niet meer in Nederland gezien was. En er werd zelfs een soort ontdekt die nooit eerder in Nederland gezien was: de duistere heiderouwzwever. Hier ging het echter niet om een recente vangst, maar om een exemplaar dat reeds in 1966 was verzameld en tot dit jaar onopgemerkt in de collectie in Naturalis had vertoefd. In het laatste nummer van Nederlandse Faunistische Mededelingen wordt deze soort nieuw voor Nederland gemeld (zie hier).

John Smit & Menno Reemer

top

De sprinkhanenatlas - laatste seizoen 2013

Dit jaar is het laatste veldseizoen voor de nieuwe sprinkhanenatlas. We hebben zeven gebieden benoemd die zeker nog nader onderzoek behoeven:
  • Noordwest Friesland
  • grensgebied Groningen-Drenthe
  • Noordoostpolder
  • zuidelijk Flevoland
  • zuidwest Overijssel
  • de Achterhoek
  • west Brabant
Wie wil bijdragen aan het vullen van deze laatste witte hokken kan gebruik maken van het overzicht in de Nieuwsbrief Sprinkhanenatlas en de gedetailleerde kaarten op de projectpagina op de EIS-website. In 2014 zal de atlas gepubliceerd worden, eventueel als Entomologische Tabel of extra nummer van de Nederlandse Faunistische Mededelingen.

Buiten het wittegebiedenplan worden in 2013 ook een drietal excursies georganiseerd. Op zondag 18 augustus gaan we naar de Noardlike Fryske Wâlden. Op zondag 25 augustus gaan we een ultieme poging doen om het voorkomen van de weidesprinkhaan in Nederland te bevestigen. We gaan daarvoor in twee verschillende excursies in Twente als in Limburg langs de grens kijken of we de soort kunnen aantonen. Nadere informatie volgt via de Nieuwsbrief Sprinkhanenatlas.

Opgave voor deze excursie bij EIS.

Roy Kleukers & Ed Colijn

top

Kreeftennieuwsbrief

In Kreeftennieuwsbrief 4 is weer een overzicht te vinden van de laatste nieuwtjes en ontwikkelingen op het gebied van rivierkreeften in Nederland.

In deze nieuwsbrief onder andere:
  • informatie over het meetprogramma rivierkreeften;
  • een nieuw kreeftenbloedzuigertje voor Nederland;
  • kreeften in braakballen van uilen;
  • kreeften onder de grond; en
  • de stand van zaken rond de Europese rivierkreeft.


Bram Koese

top

Exoten op het NLSR

EIS-NL heeft voor het Signaleringsproject Exoten dat gefinancierd werd door het Team Invasieve Exoten op het Soortenregister informatie verzameld over enkele exoten. Dit naar voorbeeld van de vele exoten die op deze website al zo zijn behandeld in de speciaal ingerichte Exotenmodule. Telkens is informatie gegeven over 'herkenning', 'gelijkende soorten', 'verspreiding', 'biotopen', 'levenswijze', 'relaties met andere soorten', 'schade en nut', 'essentiële literatuurbronnen' en zijn foto's geplaatst.

Er zijn in totaal drie kreeftensoorten, vier spinnensoorten, twee mierensoorten en één wespensoort behandeld. Het gaat om:
  1. De kreeften Orconectes immunis, geknobbelde Amerikaanse rivierkreeft (O. virilis) en gestreepte Amerikaanse rivierkreeft (Procambarus acutus). Van de drie geselecteerde exotische kreeften is veel bestaand informatiemateriaal beschikbaar gemaakt op het Soortenregister. Hiermee hopen we de aandacht voor deze soorten op een hoog peil te houden. Hopelijk lukt het zo ook de nog niet in Nederland aanwezige, maar zeker te verwachten, O. immunis snel te signaleren.
  2. Latrodectus-spinnen, oftewel zwarte weduwen en verwanten. Deze spinnen worden soms geïntroduceerd in Nederland en de beet heeft medische consequenties. Van drie soorten zijn beschrijvingen gemaakt: L. hasselti, L. mactans, L. hesperus en L. geometricus. Informatie over herkenning is van belang, omdat een enigszins gelijkende soort - de reuzensteatoda (Steatoda grossa) - aan een opmars in ons land bezig is en door leken nog wel eens aangezien wordt voor een zwarte weduwe.
  3. Aziatische hoornaar (Vespa velutina). Deze wesp is vanuit Azië in het zuidwesten van Frankrijk aangeland en blijkt zich prima thuis te voelen in Europa. Door het beschikbaar stellen van informatie kan makkelijker in de gaten gehouden worden of en wanneer deze soort Nederland bereikt.
  4. Argentijnse mier (Linepithema humile) en spookdraaigatje (Tapinoma melanocephalum) - Deze mieren behoren tot de ergste plaaginsecten ter wereld. In gebouwen zijn ze al bekend uit Nederland, maar van buiten nog nauwelijks. Wellicht dat klimaatverandering hier verandering in kan brengen, dus is het belangrijk deze soorten in de gaten te houden.

Jinze Noordijk, Bram Koese & Ed Colijn

top

EIS in de pers

EIS Nederland is de laatste tijd weer volop in het nieuws geweest.

De afgelopen maanden haalden we de diverse media met nieuws over de verschillende nieuwe soorten voor de Nederlandse fauna, de 1000-soortendag in het Roerdal en mieren die massaal straten en tuinen in de Haagse wijk Ypenburg bevolken. Ook werd bijgedragen aan de uitzending van het 35-jarig jubileum van Vroege Vogels.

Een overzicht van gedrukte, gefilmde en gesproken berichten door en over EIS is te vinden op de EIS-website.

Ed Colijn

top

Onthulling Vliegend hert rotonde Jabeek

Op 26-4-2013 werd door wethouder Quadvlieg in het bijzijn van enkele belangstellenden een kettingzaagkunstwerk van kunstenaar Roel van Wijlick onthuld op de rotonde op de Kneijkuilerweg in Jabeek. Het kunstwerk is gezaagd uit de 150 jaar oude beuk die vorig jaar op het schoolplein in Merkelbeek is gekapt. De beuk was ziek waardoor het wortelstelsel de reusachtige boom onvoldoende stabiliteit kon geven.

Bij de onthulling waren de kinderen van de basisschool in Jabeek aanwezig. De basisschool Jabeek is mede-ondertekenaar van de adoptie van het Vliegend hert en organiseert jaarlijks een natuurwerkdag voor groep 7 en 8. De kinderen krijgen op die wijze hart voor de natuur en dragen dit uit naar hun ouders, vrienden en bekenden. Ook de gemeente Onderbanken en IVN afd. Brunssum & Onderbanken ondertekenden de adoptiepapieren van het vliegend hert (als bedreigd dier) en zullen jaarlijks aandacht besteden aan behoud en herstel van de natuurwaarden in hun omgeving om deze voor de toekomst te bewaren.

top

Mariene schelpdieren van het Nederlandse Noordzeegebied

Op 1 juni werd de nieuwe atlas "Schelpdieren van het Nederlandse Noordzeegebied" gepresenteerd. Benieuwd hoe de atlas tot stand kwam?

Peter van Rodijnen van Nudribranch Marine Discovery Productions maakte in opdracht van Stichting ANEMOON de film 'De verhalen achter de atlas'. Deze film werd vertoond tijdens een symposium in het Naturalis Biodiversity Center. Heeft u dat gemist? De film is nu te zien op zijn Youtube kanaal (11:40 min.).

Sylvia van Leeuwen
Stichting ANEMOON

top

Nederlandse Faunistische Mededelingen 39

Binnenkort verschijnt Nederlandse Faunistische Mededelingen nummer 39.

Het nummer bevat artikelen over diverse nieuwe soorten voor Nederland. Daaronder een houtzwamkever, een langpootmug, de duistere heiderouwzwever (zie ook hier), zes nieuwe hongerwespen, acht nieuwe galvormende bladwespen en een schietmot.

Verder zijn er bijdrages over levensloop van de sluipwesp Acrodactyla quadrisculpta, de vestiging van de boomkrekel in het rivierengebied en de noordwaartse uitbreiding van Zeuxo holdichi (Crustacea: Tanaidae).

Nummer 39 van NFM zal binnenkort bij alle abonnees in de bus vallen.

Inhoud

1 De bijzondere levensloop van de sluipwesp Acrodactyla quadrisculpta op de schaduwstrekspin Tetragnatha montana (Hymenoptera: Ichneumonidae, Araneae: Tetragnathidae) - J.D.M. Belgers, C.J. Zwakhals & P.J. van Helsdingen
7 Sulcacis bidentulus, een nieuwe houtzwamkever voor de Nederlandse fauna (Coleoptera: Ciidae) - O. Vorst & T. Faasen
15 Galvormende bladwespen op wilg in Nederland (Hymenoptera: Tenthredinidae: Nematinae) - A.W.M. Mol
35 Vestiging van de boomkrekel Oecanthus pellucens in het rivierengebied (Orthoptera) - D. Schut & I. Niemeijer
43 The cranefly Tipula trifascingulata new for the Netherlands (Diptera: Tipulidae) - P. Oosterbroek, J.C. Dek & H. de Jong
49 Duistere heiderouwzwever Exoprosopa cleomene duikt op in Nederlandse wolzwevercollectie (Diptera: Bombyliidae) - J.T. Smit
55 De Nederlandse hongerwespen (Hymenoptera: Evanioidea: Gasteruptiidae) - C. van Achterberg
89 Eerste waarneming van de schietmot Ecclisopteryx dalecarlica in Nederland en nieuwe vondsten in België (Trichoptera: Limnephilidae) - M.J. Sanabria & K. Lock
95 Northward dispersal of the tanaid Zeuxo holdichi to the Netherlands (Crustacea: Tanaidae) - M.A. Faasse


Voor meer informatie en een overzicht van de eerder verschenen nummers zie de NFM-website.

Roy Kleukers

top

De biodiversiteit van Nationaal Park de Meinweg

Jan Hermans, Ernest van Asseldonk en Jan Boeren, 2013

Een historisch overzicht van alle waargenomen planten en dieren in de periode 1900-2012, inclusief een volledige bibliografie van artikelen, rapporten en verslagen.
Natuurhistorisch Genootschap in Limburg

Ingeklemd tussen de Duitse bossen van het Elmpter Wald en het Roerdal ligt, gedeeltelijk op Nederlands grondgebied, een streek die zijn naam ontleent aan het oorspronkelijk gemeenschappelijk bezit van veertien dorpen: de Meinweg. De Meinweg geniet vooral bekendheid vanwege zijn landschappelijke, geologische en biologische waarde. Door de diversiteit aan structuren, natte en droge delen, bosrijke gebieden en open heidevelden komen er vele soorten planten en dieren in het gebied voor.

Om tot een volledige soortenlijst van de Meinweg te komen is in 2010 besloten om gegevens uit de waarnemingenbestanden, literatuur, rapporten, verslagen e.d. te verzamelen en te bundelen. Dit heeft geresulteerd in een ongekend overzicht van meer dan 6500 soorten planten en dieren die vanaf 1900 op de Meinweg zijn aangetroffen en gedocumenteerd. Al deze soorten zijn, in een historisch perspectief, terug te vinden in dit boek. Het boek biedt iedereen die de Meinweg bezoekt de mogelijkheid om op zoek te gaan naar de reeds bekende soorten, schijnbaar verdwenen soorten of trachten nieuwe soorten aan de indrukwekkende lijst toe te voegen.

Introductieaanbieding
Deelnemers aan de Ecotop 2013 betalen slechts € 20,- en krijgen het boek na het ochtendprogramma uitgereikt. Dit aanbod geldt alleen voor 28 september 2013. Zij dienen het verschuldigde bedrag vóór 25 september te hebben overgemaakt op bankrekeningnummer 429851 ten name van Natuurhistorisch Genootschap Publicatiebureau te Roermond onder vermelding van "boek Biodiversiteit Meinweg". Zolang de voorraad strekt kan het boek op de dag van de Ecotop zelf ook nog worden aangeschaft tegen gepaste betaling van het genoemde bedrag. Na 28 september betalen leden van het Natuurhistorisch Genootschap € 25,- voor het boek. De niet-leden prijs bedraagt dan € 35,-.

top

Proceedings van het Symposium 'Silent Spring, 50 jaar later'

Een halve eeuw geleden publiceerde Rachel Carson het boek Silent Spring, dat de aandacht vestigde op milieuproblemen en het begin betekende van de milieubeweging. Op zaterdag 17 november 2012 vond in Leiden het symposium 'Silent Spring, 50 jaar later' plaats. De Nederlandse Entomologische Vereniging (NEV) organiseerde deze dag met medewerking van de Uyttenboogaart-Eliasen Stichting, De Vlinderstichting, Stichting Natuur en Milieu, Vereniging Natuurmonumenten en de Faunabescherming. Het was een groot succes met tien gezaghebbende sprekers.

Het symposium richtte zich op de hedendaagse milieuproblemen in relatie tot de achteruitgang in biodiversiteit. Vooral de sluipende, wat minder in het oog springende problemen kregen aandacht, zoals het gebruik van bestrijdingsmiddelen en andere vormen van bodem-, lucht- en watervervuiling. Er werd niet alleen gesproken over de oorzaken van milieuvervuiling, maar er werd ook met een optimistische blik naar de toekomst gekeken door te discussiëren over wat nodig is om de overstap te maken naar duurzame en milieuveilige vormen van milieubeheer en landbouw.

Deze week zijn de proceedings van het symposium gepubliceerd in Entomologische Berichten. Zo worden de boodschappen van de sprekers op het symposium vastgelegd voor iedereen die er kennis van wil nemen. Meer informatie over de proceedings is te verkrijgen bij de secretaris van de NEV Henk Hunneman: secretaris@nev.nl.

Boer, J. de, R. de Jong & J. Noordijk 2013. Proceedings van het Symposium 'Silent Spring, 50 jaar later' 17 november 2012. Entomologische Berichten 72(4): 125-180.

Inhoud

125 Symposium 'Silent Spring, 50 jaar later' - Organisatie
127 Biodiversiteit en gewasbescherming - Nico M. van Straalen
132 Pesticiden en biodiversiteit in het Europese landbouwgebied - Frank Berendse, Flavia Geiger
136 Bestrijdingsmiddelen en waterkwaliteit: 50 jaar na Silent Spring - Martina G. Vijver, Geert R. de Snoo
144 Biological control of invasive non-native weeds: An opportunity not to be ignored - Corin F. Pratt, Richard H. Shaw, Robert A. Tanner, Djamila H. Djeddour, Janny G.M. Vos
155 Balancing the scales of justice and nature - Polly Higgins
158 Hoe stikstof de vlinders laat stikken - Michiel F. Wallis de Vries
164 Regels voor de meent - Stientje van Veldhoven
167 Het verlies aan biodiversiteit vraagt om een voedselrevolutie - Sijas P. Akkerman, Eva Fransen
171 Van milieubeleid naar duurzaamheid - aanpak bij de wortels - Martijn Thijssen, Olaf Cornielje
176 Nabeschouwing van het symposium 'Silent Spring, 50 jaar later' - Herman Wijffels
178 Uitgelezen


Jinze Noordijk

top

Veldgids sprinkhanen en krekels

Na lange tijd te zijn uitverkocht is de "Veldgids sprinkhanen en krekels" nu, voor het laatste seizoen van het atlasproject, weer verkrijgbaar. De gids is niet geherdrukt maar wordt als eBook, inclusief de audiobestanden met geluiden compleet voor Noordwest-Europa, uitgegeven door de KNNV.

Deze eerste en enige Nederlandstalige determinatiegids maakt herkenning mogelijk van alle 65 Noordwest-Europese soorten met behulp van
  • soortbeschrijvingen en determinatietabellen
  • talrijke kleurenfoto's
  • informatie over voorkomen, biotoop en waarnemingstips
  • geluiden van de soorten
Het eBook is uitgebracht in PDF en geschikt voor PC, E-reader en tablet maar let op! De audiobestanden zijn helaas (nog) niet te beluisteren op een tablet. Wel op een desktop computer.

Roy Kleukers & Rene Krekels
Veldgids sprinkhanen en krekels
KNNV Uitgeverij

top

Veldgids Exoten

Deze veldgids beschrijft ruim 150 exoten met de meeste impact en/of zichtbaarheid in Nederland. Het gaat om exoten (planten en dieren) die op het land leven, als in zoet of in zout water. Denk bijvoorbeeld aan de nijlgans, de Amerikaanse vogelkers, de Chinese wolhandkrab of de Japanse oester.

Exoten hebben vaak een negatieve invloed op de lokale flora en fauna en biodiversiteit. Maar in sommige gevallen zijn ze ook een verrijking. Alle aspecten waaronder herkenning, schade, beheer & herkomst komen in deze gids aan bod.

Naast de kenmerken van de soorten (o.a. insecten, vaatplanten, zoogdieren, weekdieren, vissen, vogels, wieren, schimmels etc.) wordt ook de herkomst van de exoten behandeld. Hoe zijn ze in Nederland terecht gekomen (o.a. via ballastwater van schepen), en welke gevolgen heeft dat hier?

Exoten kunnen schadelijk zijn voor de gezondheid van mens en dier (ziekten), en voor de economie (schade aan bosbouw, visserij, dijken en gebouwen). Maar vaak wordt hun introductie nauwelijks opgemerkt.
  • herkenning van ruim 150 soorten exoten
  • leefwijze en ecologie
  • herkomst, introductie en de gevolgen
  • verspreiding, ontwikkeling en beheer

Rob Leewis, Leni Duistermaat, Arjan Gittenberger, Tom van der Have, Menno Soes & Johan van Valkenburg, 2013
Veldgids Exoten
KNNV Uitgeverij

top

Economy and Ecology of Heathlands

Heidelandschappen kennen een lange historie van menselijk invloed en landgebruik. Door de eeuwen heen hebben ze een belangrijke rol gespeeld als half-agrarische landschappen, jacht- als landbouwgebieden. De grote variatie in gebruik heeft geleid tot grote culturele verschillen in het hele Atlantische deel van Europa, van Spanje en Portugal tot Noorwegen, Duitsland en Ierland.

Dit boek laat ons de diversiteit in gebruik zien over heel Europa gecombineerd met de nieuwste inzichten vanuit het ecologisch onderzoek en informatie over de Natura 2000 status, die de meeste van deze heidevelden tegenwoordig hebben.

Centraal staat hoe de kosten voor herstel en behoud van deze gebieden gewaarborgd kunnen worden. Kunnen nieuwe vormen van gemeenschappelijke zorg en gebruik hierbij helpen, of geven andere typen van doorstroming van opbrengsten van de heide betere mogelijkheden?

De redacteuren combineren een brede variatie aan kennis en inzicht op het gebied van ecologie, beheer van heidelandschappen, landgebruik en economie.

W. Herbert Diemont, Wim J.M. Heijman, Henk Siepel & Nigel R. Webb (red.), 2013
Economy and Ecology of Heathlands
KNNV Uitgeverij

top

Heidebeheer - Moderne methoden in een eeuwenoud landschap

Waardevolle kennis uit onderzoek en praktijk op een toegankelijke manier gebundeld. Alles over diverse heidebiotopen en het bijbehorende beheer. Ook minder gangbare beheervormen komen aan de orde, zoals branden, aanleg van akkers en visgraatplaggen, evenals de effecten op flora en fauna. Een rijk naslagwerk voor natuurbeheerders en vrijwilligers.

Auteur Jap Smits, boswachter bij Staatsbosbeheer, en Jinze Noordijk, bioloog bij EIS-Nederland, bundelen kennis uit beheer en wetenschap op een degelijke, leesbare manier. De auteurs delen een passie voor insecten en streven naar behoud van onze natuur, in al zijn vormen en hoe klein ook.

Dit boek behandelt diverse heidebiotopen en het bijbehorende beheer. Ook minder gangbare beheervormen komen aan de orde, zoals branden, aanleg van akkers en visgraatplaggen. De effecten op flora en fauna lopen als een rode draad door de tekst.

Natuurbeheerders en vrijwilligers kunnen door deze publicatie profiteren van alle kennis over heidebeheer die in de loop van de tijd is opgebouwd.

Jap Smits & Jinze Noordijk, 2013
Heidebeheer - Moderne methoden in een eeuwenoud landschap
KNNV Uitgeverij

top

Symposium en presentatie boek Heidebeheer

Op 17 september 2013 zal in Radio Kootwijk het boek 'Heidebeheer, moderne methoden in een eeuwenoud landschap' van Staatsbosbeheer en EIS-Nederland gepresenteerd worden. Op de zelfde dag zal ook het boek 'Economy and Ecology of heathlands' onder de aandacht worden gebracht.

Dit gebeurt tijdens een symposium met tien sprekers uit allerlei organisaties. Tevens zal er een excursie in Radio Kootwijk en de omgeving zijn en is er een filmpreview over het 'Insectenreservaat Strabrechtse Heide'.

Het programma van de dag:

10.00-12.15 uur
Ontvangst met koffie en vlaai
Sprekers: Harry Boeschoten (Staatsbosbeheer), Jap Smits (Staatsbosbeheer), Jinze Noordijk (EIS- Nederland), Henk Siepel (RUN/WUR), Henk Siebel (Natuurmonumenten)
12.15-13.30 uur
Lunch en film
Filmpreview insectenreservaat Strabrechtse Heide (Nature Moments Productions)
13.30-14.30 uur
Lunch en film
Middagprogramma, keuze uit twee mogelijkheden:
- Excursie Radio Kootwijk en omgeving o.l.v. een lokale natuurgids
- Lezingen van: Rienk-Jan Bijlsma (Alterra, Joost Vogels (Stichting Bargerveen) en Roland Bobbink (B-Ware)
15.00-16.15 uur
Presentaties van Jinze Noordijk (EIS Nederland), Jeroen van Delft (Ravon), Kars Veling (Vlinderstichting) en als afsluiting Harry Boeschoten (Staatsbosbeheer)
16.15-17.30 uur
Netwerkborrel met een drankje en een hapje en afhalen boek

Aanmelding en informatie

Meer informatie op staatsbosbeheer.nl/heidesymposium

Aanmelden moet digitaal voor 1 september via bovenstaande link. De kosten bedragen € 47,50 p.p. (inclusief lunch en boek)

Heeft u vragen? Neem dan contact op met Buitencentrum De Pelen via depelen@staatsbosbeheer.nl of via telefoonnummer 0495-641497.

Jinze Noordijk

top

De 6e Meinweg Ecotop

Op zaterdag 28 september 2013 vindt in Kasteel Daelenbroeck te Herkenbosch het natuursymposium Ecotop 2013 plaats. Het is inmiddels het zesde achtereenvolgende jaar dat Duitse en Nederlandse veldbiologen en natuurvrienden bijeen komen om hun kennis grensoverschrijdend uit te wisselen.

Centraal thema van de Ecotop 2013 is de Biodiversiteit van Nationaal Park de Meinweg in relatie tot de aangrenzende gebieden in Duitsland en Nederland. Veldbiologen, zowel de professionele als de vrijwilliger, zullen u tijdens het ochtendprogramma onder meer informeren over het voorkomen paddenstoelen, nieuwe vogelsoorten, vleermuizen en zeggen in het grensoverschrijdend park. Het middagprogramma bestaat traditiegetrouw uit een veldbezoek.

Om het thema Biodiversiteit extra glans bij te zetten zal tijdens de EcoTop 2013 het eerste exemplaar van het boek De Biodiversiteit van Nationaal Park de Meinweg (zie ook hier) worden uitgereikt.

Deelname aan de Ecotop is gratis. Inschrijven kan online via deze website. Hier is tevens het volledige dagprogramma en verdere informatie te vinden.

top

Agenda t/m oktober
10 augustus Excursie Sectie Hymenoptera Maasduinen Nederlandse Entomologische Vereniging
10 augustus Kalkdoorntjesexcursie Gelderse Poort Flora- en Faunawerkgroep Gelderse Poort
17 augustus Sprinkhaanexcursie Noord-Limburg Natuurhistorisch Genootschap Limburg
18 augustus Sprinkhaanexcursie Noardlike Fryske Wâlden EIS
18 augustus Insectenexcursie Jammerdal Natuurhistorisch Genootschap Limburg
18 augustus 16e Strabrechtse heidedag Staatsbosbeheer
25 augustus Weidesprinkhaanexcursies Limburg en Twente EIS
30 augustus-1 september Sprinkhanenkamp Nijmegen Nederlandse Jeugdbond voor Natuurstudie
30 augustus-1 september Sprinkhanenkamp Nijmegen Jongeren in de Natuur
7 september Molluskenexcursie Straelensbroek en Kasteelse bossen Natuurhistorisch Genootschap Limburg
7 september Excursie Mierenwerkgroep De Lokker in Pannenhoef en Rucphense Bosschen Nederlandse Entomologische Vereniging
7 september Excursie Sektie Everts Amsterdamse Waterleidingduinen Nederlandse Entomologische Vereniging
7 september Vogel- en insectenexcursie Ravenvennen Natuurhistorisch Genootschap Limburg
17 september Heidesymposium dit nummer
28 september De 6e Meinweg Ecotop dit nummer
5 oktober Excursie Sectie Thijsse Strabrechtse Heide Nederlandse Entomologische Vereniging
12 oktober Najaarsbijeenkomst Sectie Snellen Nederlandse Entomologische Vereniging

top

Van de redactie

Dit is het vijftiende nummer van Tentakel, de digitale nieuwsbrief over ongewervelde dieren. Deze nieuwsbrief verschijnt onregelmatig naast de reguliere papieren EIS-nieuwsbrief.

In de nieuwsbrief is plaats voor allerlei korte berichten die het onderzoek aan ongewervelden in Nederland aangaan: berichten van het EIS-bureau, oproepen, bijzondere en fenologische waarnemingen, aankondiging van rapporten en boeken en een activiteitenagenda. Ook al uw bijdragen zijn welkom. U kunt deze sturen naar eis@naturalis.nl.

De nieuwsbrief is opgezet als Internetpagina (in HTML) en kan in de meest gangbare e-mailprogramma's worden gelezen. Met de berichtopmaak/e-mailindeling ingesteld op (originele) HTML ziet u behalve tekst ook plaatjes en kunt u via de blauwe links eenvoudig alleen dat nieuws er uit pikken dat u interesseert. Mocht u problemen hebben met het instellen van het HTML-formaat in uw e-mailprogramma schroom dan niet en neem gerust contact op. Of probeer het hier met uw webbrowser.

Mocht u geen belangstelling (meer) hebben voor deze nieuwsbrief: een retour-mailtje naar dit adres is voldoende om uw e-mailadres te verwijderen van deze mailinglist. Aanmelden op dit adres is vanzelfsprekend ook mogelijk.

Ed Colijn

top

Index

De reeds verschenen nummers van Tentakel.

Tentakel 69 - 12 april 2023
Tentakel 68 - 22 februari 2023
Tentakel 67 - 15 december 2022
Tentakel 66 -18 oktober 2022
Tentakel 65 - 30 augustus 2022
Tentakel 64- 14 juni 2022
Tentakel 63 - 14 april 2022
Tentakel 62 - 20 januari 2022
Tentakel 61 - 15 december 2021
Tentakel 60 - 13 oktober 2021
Tentakel 59 -23 april 2021
Tentakel 58 - 13 april 2021
Tentakel 57 - 17 februari 2021
Tentakel 56 - 5 januari 2021
Tentakel 55 - 20 oktober 2020
Tentakel 54 - 25 augustus 2020
Tentakel 53 - 7 juli 2020
Tentakel 52 - 1 mei 2020
Tentakel 51 - 25 februari 2020
Tentakel 50 - 1 januari 2020
Tentakel 49 - 22 oktober 2019
Tentakel 48 - 27 augustus 2019
Tentakel 47 - 10 juli 2019
Tentakel 46 - 9 mei 2019
Tentakel 45 - 13 maart 2019
Tentakel 44 - 1 januari 2019
Tentakel 43 - 24 oktober 2018
Tentakel 42 - 22 augustus 2018
Tentakel 41 - 26 juni 2018
Tentakel 40 - 1 mei 2018
Tentakel 39 - 22 februari 2018
Tentakel 38 - 1 januari 2018
Tentakel 37 - 13 november 2017
Tentakel 36 - 5 september 2017
Tentakel 35 - 12 juli 2017
Tentakel 34 - 15 mei 2017
Tentakel 33 - 16 maart 2017
Tentakel 32 - 25 januari 2017
Tentakel 31 - 25 oktober 2016
Tentakel 30 - 21 juli 2016
Tentakel 29 - 25 mei 2016
Tentakel 28 - 24 maart 2016
Tentakel 27 - 18 januari 2016
Tentakel 26 - 16 december 2015
Tentakel 25 - 25 september 2015
Tentakel 24 - 6 augustus 2015
Tentakel 23 - 4 juni 2015
Tentakel 22 - 22 april 2015
Tentakel 21 - 26 februari 2015
Tentakel 20 -17 december 2014
Tentakel 19 -12 juni 2014
Tentakel 18 -20 maart 2014
Tentakel 17 -19 december 2013
Tentakel 16 - 2 november 2013
Tentakel 15 - 25 juli 2013
Tentakel 14 - 2 mei 2013
Tentakel 13 - 14 januari 2013
Tentakel 12 - 14 december 2012
Tentakel 11 - 19 juli 2012
Tentakel 10 - 8 mei 2012
Tentakel 9 - 8 maart 2012
Tentakel 8 - 1 december 2011
Tentakel 7 - 28 juli 2011
Tentakel 6 - 6 april 2011
Tentakel 5 - 23 december 2010
Tentakel 4 - 15 november 2010
Tentakel 3 - 15 september 2010
Tentakel 2 - 10 augustus 2010
Tentakel 1 - juli 2010