Tentakel 17

Tentakel 17
Nummer 17 - 19 december 2013

 
Nieuwe naam en logo voor EIS

De naam stichting EIS-Nederland maakte niet direct duidelijk waar onze organisatie voor staat.

Een discussie tussen bureau, bestuur en werkgroepen heeft een nieuw logo en een aanpassing van de naam opgeleverd: 'EIS Kenniscentrum Insecten en andere ongewervelden'. Dit maakt in één oogopslag duidelijk waar we ons mee bezig houden.

De EIS-website is inmiddels aangepast. De komende tijd zullen we het logo ook gaan verwerken in het briefpapier en rapporten.

Roy Kleukers

top

EIS-dag 2014

Ook komend jaar trekt EIS Kenniscentrum Insecten en andere ongewervelden weer een winterse zaterdag in januari uit voor het consumeren en uitwisselen van kennis over ongewervelden.

Betrokkenen bij EIS en alle andere geïnteresseerden zijn van harte welkom om op zaterdag 25 januari 2014 vanaf 10.30 (koffie vanaf 10.00 uur) deel te nemen aan de EIS-dag. Dit jaar is het thema "Heidefauna". Iedereen is welkom en aanmelden is niet nodig.

Programma

10.00 Ontvangst met thee en koffie
10.30 Opening Bart van Tooren voorzitter EIS
10.40 Insecten en heidebeheer - Jap Smits, Staatsbosbeheer
11.00 De Lentevuurspin in Vlaanderen, over haar heikele situatie, translocatie en goede beheerpraktijk - Kevin Lambeets, Natuurpunt België
11.20 Mysterie Insecten Competitie


12.00 Lunch (zelf meebrengen of in het museumrestaurant)


12.30 Coördinatorenoverleg
13.30 Mieren als gidssoorten in het heidebeheer - Remco Versluijs, Stichting Bargerveen
13.50 Kleine Wrattenbijter onder vuur - Niels Gilissen & Arno Braam, Defensie
14.10 Levert de heide nog wel genoeg voeding voor de fauna? - Joost Vogels, Stichting Bargerveen
14.30 Herstelbeheer voor insecten op de heide - Michiel Wallis de Vries, De Vlinderstichting


14.50 Thee- en koffiepauze


15.15 Ongewervelden en EIS - Roy Kleukers, EIS
16.00 Uitslag Mysterie Insecten Competitie
16.15 Sluiting Bart van Tooren aansluitend een borrel


De EIS-dag zal gehouden worden in het auditorium van museum Naturalis te Leiden. Museum Naturalis ligt achter het centraal station van Leiden, vlakbij het Leids Universitair Medisch Centrum. Een routebeschrijving vindt u op www.naturalis.nl/nl/bezoek/adres/.

John Smit

top

Flora en Fauna congres

De VOFF en Soortenbescherming Nederland organiseren zaterdag 18 januari 2014 het eerste flora en faunacongres in Nijmegen. Centraal staan de activiteiten die door vrijwilligers en hun organisaties ontplooid worden op het gebied van natuuronderzoek en -bescherming.

Met het congres willen we alle sleutelfiguren die met soorten bezig is, of het nu gaat om tellen of beschermen bij elkaar brengen zodat iedereen kan leren van elkaars activiteiten en gestimuleerd wordt om samen nieuwe projecten op te zetten. Het achterliggende doel is dat we laten zien dat we een netwerk zijn en dat we ons netwerk versterken door ideeën en ervaringen uit te wisselen.

Dit congres wordt gefinancierd vanuit de NDFF via het programma Capacity Building. Deelname is gratis, wel is het belangrijk je tijdig aan te melden en daarbij aan te geven welke workshops (2 per persoon) je voorkeur genieten. Aanmelden kan via de volgende link: ravon.nl/ffcongres14. Begin januari ontvang je dan het definitieve programma en een routebeschrijving.

top

Genootschapsdag

Op zaterdag 8 maart 2014 organiseert het Natuurhistorisch Genootschap in Limburg de 17e editie van de Genootschapsdag. Deze vindt plaats in het Bisschoppelijk College Broekhin, Bob Bouwmanstraat 30-32 te Roermond.

Deze dag is voor iedereen, zowel leden als niet-leden, gratis toegankelijk. Tijdens het uitgebreide lezingenprogramma op deze dag kunt u uw kennis over de Limburgse flora en fauna bijspijkeren. Daarnaast kunt u contacten leggen en vernieuwen met natuurliefhebbers uit de hele provincie en daarbuiten. In de pauzes kunnen de groene markt en de boekenstands bezocht worden.

Het programma start om 10.00 uur (zaal open om 9.30 uur) en duurt tot 16.30 uur. In het ochtendprogramma lichten leden van de studiegroepen in korte presentaties de bijzondere vondsten in op hun studiegebied. In de middag worden langere lezingen verzorgd. De dag wordt feestelijk afgesloten met een borrel.

Voorlopig programma

10.00-12.00 Ochtendprogramma
Beverweetjes - Willy de Koning
Nieuwe soorten in de Driestruik - Wouter Jansen (Werkgroep de Driestruik)
Houtduiventrek - Raymond Pahlplatz (Vogelstudiegroep)
Slakken bij de bronnen van de Kingbeek - Jan Koert (Molluskenstudiegroep Limburg)
Inventarisatieweekend Roerdal 2012 - Zuidelijke Maasduinen 2014 - Olaf Op den Kamp (Natuurhistorisch Genootschap)
De Iepepage, adoptiesoort van Heerlen - John Adams (Vlinderstudiegroep/ Kring Heerlen)
Nieuws uit het Krijt - John Jagt (Natuurhistorisch Museum Maastricht)
Bijzondere ongewervelden in de Roer - Barend van Maanen (Waterschap Roer en Overmaas)
Reptielen in exclosures voor Wilde zwijnen op de Meinweg - Ton Lenders (Natuurkwaliteitsimpuls Nationaal Park de Meinweg)
12.00-13.30 Middagpauze met o.a. boeken- en groene markt
13.30-16.00 Middagprogramma
Magie van de ringslang - Rob Lenders
Akkervogels in hamsterreservaten - Boena van Noorden (Vogelstudiegroep)
14.30-15.00 Theepauze met o.a. boeken- en groene markt
Achteruitgang van de Vuursalamander onderzocht - Annemarieke Spitzen (RAVON)
Herkomst Limburgse wilde zwijnen - Hugh Jansman (Alterra)
Zoektocht naar de ingekorven vleermuis - Johannes Regelink & René Janssen (Regelink Ecologie & Landschap)
16.00 Borrel


Deelname aan deze dag is voor iedere natuurliefhebber gratis. Aanmelden is niet nodig. Tijdens de lunch zijn belegde broodjes te koop. Koffie en thee zijn de gehele dag verkrijgbaar. Verdere informatie kunt u verkrijgen op het kantoor van het Natuurhistorisch Genootschap in Limburg, Godsweerderstraat 2, 6041 GH Roermond, tel. 0475-386470 of e-mail: kantoor@nhgl.nl.

top

Nederlandse Faunistische Mededelingen 40 en 41

Binnenkort verschijnen twee nummers van de Nederlandse Faunistische Mededelingen.

Het reguliere nummer 40 bevat artikelen over het vermiljoenkeveronderzoek, een nieuwe springstaart, een drietal nieuwe of herontdekte vliegen en een herontdekte bij voor de Nederlandse fauna.

Nummer 41 is een special gewijd aan de biodiversiteit van het Nederlandse deel van de Noordzee (Oases of marine biodiversity in the North Sea).

De nummers zullen binnenkort bij alle abonnees in de bus vallen.

Voor overige geïnteresseerden is nummer 40 voor € 10,- te bestellen via eis@naturalis.nl. Nummer 41 is verkrijgbaar voor € 15,- of eventueel als speciale aanbieding, samen met nummer 33 (waarin een artikel over de fauna van harde substraten van de Waddenzee) voor € 20,-. De factuur wordt meegestuurd met de bestelling.

Roy Kleukers

Inhoud nummer 40

1-7 De springstaart Fasciosminthurus quinquefasciatus nieuw voor de Nederlandse fauna (Collembola: Bourletiellidae) - Berg, M.P. & A. den Ouden
9-14 Komt de vermiljoenkever Cucujus cinnaberinus in azijnzuurvallen (Coleoptera: Cucujidae)? - Heijerman, Th., J. Noordijk & E.O. Colijn
15-21 De rode snuitvlieg Rhingia rostrata terug in Nederland (Diptera: Syrphidae) - Bree, E. de, S. Bot & J.T. Smit
23-33 De hottentottenvilla Villa hottentotta toch op de Nederlandse lijst (Diptera: Bombyliidae) - Smit, J.T.
35-38 Tephrochlaena oraria, een nieuw afvalvlieg voor de Nederlandse fauna (Diptera: Heleomyzidae) - Weele, R. van der
39-41 De gouden kegelbij Coelioxys aurolimbata teruggevonden in het rivierengebied (Hymenoptera: Apoidea: Megachilidae) - Smit, J.


Inhoud nummer 41

1-14 Moss animals of the Dutch part of the North Sea and coastal waters of the Netherlands (Bryozoa) - Faasse, M.A., G.W.N.M. van Moorsel & D. Tempelman
15-29 De molkreeften Upogebia deltaura en U. stellata en geassocieerde soorten in de Noordzee (Decapoda: Upogebiidae) - Tempelman, D., G.W.N.M. van Moorsel & M.A. Faasse
31-34 First record of a settled stomatopod Platysquilla eusebia in the North Sea (Malacostraca: Stomatopoda) - Lewis, W. & A. Gittenberger
35-41 The juwel anemone Corynactis viridis, a new order for the Netherlands (Cnidaria: Corallimorpharia) - Gittenberger, A., N. Schrieken, J.W.P. Coolen & W. Vlierhuis
43-47 De zeepissebed Uromunna spec, de eerste waarneming van de familie Munnidae in Nederland (Isopoda) - Faasse, M.A. & A.H.M. Ligthart
49-57 Ecological relevance of shipwrecks in the North Sea - Lengkeek, W., J.W.P. Coolen, A. Gittenberger & N. Schrieken
59-67 Benthic communities on hard substrates within the first Dutch offshore wind farm (OWEZ) - Bouma, S. & W. Lengkeek
69-78 Marine fauna of hard substrata of the Cleaver bank and Dogger bank - Schrieken, N., A. Gittenberger, J.W.P. Coolen & W. Lengkeek
79-111 Sensitivities of marine macrozoobenthos to environmental pressures in the Netherlands - Gittenberger, A. & W.M.G.M. van Loon

top

Nieuwsbrief Spined

Deze week verscheen het nieuwe nummer van Spined, de nieuwsbrief van de Spinnenwerkgroep Nederland. In dit 33e nummer:

1 Redactioneel - Helsdingen, P.J. van
2 In Memoriam Ab Kessler 1934-2012 - Helsdingen, P.J. van
3-18 Grensoverschrijdend onderzoek naar spinnen (Araneae) in de omgeving van het ecoduct Kempengrens - Lambrechts, J., H. De Koninck † & M. Jacobs
19 Spinnen van de Reijerscamp (Araneae), deel 2: Correcties - IJland, S. & P.J. van Helsdingen
20 Dynamiek in de spinnenwereld: stand van zaken bij enkele soorten - Helsdingen, P.J. van
21-28 Arachniden van het Roerdal: 1000-soortendag met enkele aanvullingen (Arachnida: Araneae, Opiliones, Pseudoscorpiones) - Helsdingen, P.J. van, S. IJland, J. Noordijk & H. Wijnhoven
29-38 A quick scan of the spider fauna of the European part of Turkey - Helsdingen, P.J. van
39-40 Oecobius amboseli Shear & Benoit, 1974 (Araneae, Oecobiidae) found in the Netherlands and Ethiopia - IJland, S.
40 Recente wijzigingen in nomenclatuur - Helsdingen, P.J. van
41 Spin van het Jaar 2013: Atypus affinis - Helsdingen, P.J. van
41 Spin van het Jaar 2014 - Helsdingen, P.J. van
41 Aankondiging 28e Europees Arachnologen Congres
42-47 Opilionieuws 8 - Noordijk, J. & H. Wijnhoven


Zoals gebruikelijk is de nieuwsbrief voor iedereen gratis beschikbaar via de pagina van de EIS-werkgroep spinnen.

Peter van Helsdingen

top

Veldgids plantengallen

In november 2013 is de Veldgids Plantengallen uitgekomen. Het is een fotogids uitgegeven in eigen beheer die de meest algemene plantengallen van Nederland in beeld brengt en kort beschrijft. In totaal worden 236 soorten besproken. In de veldgids wordt bij iedere soort verwezen naar pagina's in het gallenboek van Docters van Leeuwen (2009) uitgegeven door de KNNV. Ideaal voor de beginner en gevorderde.

De compacte veldgids (74 pagina's) is gemaakt van stevig, gesatineerd papier (A5) en kan daarom tegen een drupje regen. De veldgids is ingebonden met een metalen ringbandje, zodat je het makkelijk kan dubbelvouwen.

De eerste 100 exemplaren konden gedrukt worden met een subsidie van het project Groen & Doen. Deze 100 veldgidsen worden tijdens lezingen en excursies in 2013 en 2014 ter beschikking gesteld. Aanvullend is op eigen kosten de oplage verhoogd naar 500 stuks. Deze veldgidsen worden tegen kostprijs verkocht voor het mooie bedrag van € 9,50 inclusief verzendkosten.

Heeft u interesse in bovenstaande publicatie, neem dan contact op met Roelof Jan Koops.

Roelof Jan Koops

top

Agenda t/m april 2014
21 december Liefhebbersdag entomologische collecties Verplicht aanmelden bij Luc Willemse, Ben Brugge of Willem Hogenes
11 januari Studiedag sluipwespen Nederlandse Entomologische Vereniging
18 januari Liefhebbersdag entomologische collecties Verplicht aanmelden bij Luc Willemse, Ben Brugge of Willem Hogenes
18 januari Flora en fauna congres deze nieuwsbrief
25 januari EIS-dag deze nieuwsbrief
8 februari NEV-Winterbijeenkomst Nederlandse Entomologische Vereniging
15 februari Liefhebbersdag entomologische collecties Verplicht aanmelden bij Luc Willemse, Ben Brugge of Willem Hogenes
1 maart Landelijke dag Vlinderstichting
8 maart Genootschapsdag deze nieuwsbrief
15 maart Bijeenkomst mierenwerkgroep Nederlandse Entomologische Vereniging
15 maart Liefhebbersdag entomologische collecties Verplicht aanmelden bij Luc Willemse, Ben Brugge of Willem Hogenes
22 maart Libellenstudiedag Nederlandse Vereniging voor Libellenstudie
11 april Voorjaarsforum Natuurmonumenten
17 april NEV-Lentebijeenkomst Nederlandse Entomologische Vereniging
20 april Liefhebbersdag entomologische collecties Verplicht aanmelden bij Luc Willemse, Ben Brugge of Willem Hogenes
26 april Voorjaarsexcursie, Sectie Hymenoptera Nederlandse Entomologische Vereniging

top

Van de redactie

Dit is het zeventiende nummer van Tentakel, de digitale nieuwsbrief over ongewervelde dieren. Deze nieuwsbrief verschijnt onregelmatig naast de reguliere papieren EIS-nieuwsbrief.

In de nieuwsbrief is plaats voor allerlei korte berichten die het onderzoek aan ongewervelden in Nederland aangaan: berichten van het EIS-bureau, oproepen, bijzondere en fenologische waarnemingen, aankondiging van rapporten en boeken en een activiteitenagenda. Ook al uw bijdragen zijn welkom. U kunt deze sturen naar eis@naturalis.nl.

De nieuwsbrief is opgezet als Internetpagina (in HTML) en kan in de meest gangbare e-mailprogramma's worden gelezen. Met de berichtopmaak/e-mailindeling ingesteld op (originele) HTML ziet u behalve tekst ook plaatjes en kunt u via de blauwe links eenvoudig alleen dat nieuws er uit pikken dat u interesseert. Mocht u problemen hebben met het instellen van het HTML-formaat in uw e-mailprogramma schroom dan niet en neem gerust contact op. Of probeer het hier met uw webbrowser.

Mocht u geen belangstelling (meer) hebben voor deze nieuwsbrief: een retour-mailtje naar dit adres is voldoende om uw e-mailadres te verwijderen van deze mailinglist. Aanmelden op dit adres is vanzelfsprekend ook mogelijk.

Ed Colijn

top

Index

De reeds verschenen nummers van Tentakel.

Tentakel 69 - 12 april 2023
Tentakel 68 - 22 februari 2023
Tentakel 67 - 15 december 2022
Tentakel 66 -18 oktober 2022
Tentakel 65 - 30 augustus 2022
Tentakel 64- 14 juni 2022
Tentakel 63 - 14 april 2022
Tentakel 62 - 20 januari 2022
Tentakel 61 - 15 december 2021
Tentakel 60 - 13 oktober 2021
Tentakel 59 -23 april 2021
Tentakel 58 - 13 april 2021
Tentakel 57 - 17 februari 2021
Tentakel 56 - 5 januari 2021
Tentakel 55 - 20 oktober 2020
Tentakel 54 - 25 augustus 2020
Tentakel 53 - 7 juli 2020
Tentakel 52 - 1 mei 2020
Tentakel 51 - 25 februari 2020
Tentakel 50 - 1 januari 2020
Tentakel 49 - 22 oktober 2019
Tentakel 48 - 27 augustus 2019
Tentakel 47 - 10 juli 2019
Tentakel 46 - 9 mei 2019
Tentakel 45 - 13 maart 2019
Tentakel 44 - 1 januari 2019
Tentakel 43 - 24 oktober 2018
Tentakel 42 - 22 augustus 2018
Tentakel 41 - 26 juni 2018
Tentakel 40 - 1 mei 2018
Tentakel 39 - 22 februari 2018
Tentakel 38 - 1 januari 2018
Tentakel 37 - 13 november 2017
Tentakel 36 - 5 september 2017
Tentakel 35 - 12 juli 2017
Tentakel 34 - 15 mei 2017
Tentakel 33 - 16 maart 2017
Tentakel 32 - 25 januari 2017
Tentakel 31 - 25 oktober 2016
Tentakel 30 - 21 juli 2016
Tentakel 29 - 25 mei 2016
Tentakel 28 - 24 maart 2016
Tentakel 27 - 18 januari 2016
Tentakel 26 - 16 december 2015
Tentakel 25 - 25 september 2015
Tentakel 24 - 6 augustus 2015
Tentakel 23 - 4 juni 2015
Tentakel 22 - 22 april 2015
Tentakel 21 - 26 februari 2015
Tentakel 20 -17 december 2014
Tentakel 19 -12 juni 2014
Tentakel 18 -20 maart 2014
Tentakel 17 -19 december 2013
Tentakel 16 - 2 november 2013
Tentakel 15 - 25 juli 2013
Tentakel 14 - 2 mei 2013
Tentakel 13 - 14 januari 2013
Tentakel 12 - 14 december 2012
Tentakel 11 - 19 juli 2012
Tentakel 10 - 8 mei 2012
Tentakel 9 - 8 maart 2012
Tentakel 8 - 1 december 2011
Tentakel 7 - 28 juli 2011
Tentakel 6 - 6 april 2011
Tentakel 5 - 23 december 2010
Tentakel 4 - 15 november 2010
Tentakel 3 - 15 september 2010
Tentakel 2 - 10 augustus 2010
Tentakel 1 - juli 2010